Προτεινόμενο θέμα, Έκθεση - Έκφραση Γ' λυκείου.

Απο τον Κώστα Κουφονικόλα

Η μακρινή πατρίδα

Στο Δάντη Αλιγκιέρι ο πολιτισμός οφείλει εκτός των άλλων και τη διακήρυξη του «έχω πατρίδα μου τον κόσμο όπως τα ψάρια τη θάλασσα». Το γεγονός ότι η αρχή της οικουμενικότητας διατυπώνεται σε ένα κείμενο για την ιταλική κοινή γλώσσα […] δηλαδή σ’ ένα τοπικά σημαντικό έργο, είναι αποκαλυπτική. Αποδεικνύει ότι η ανάπτυξη ενός παγκόσμιου πνεύματος δεν αντιπαρατίθεται εξ ορισμού στον εθνικό χαρακτήρα και στα στοιχεία που τον συνθέτουν.

Ο ίδιος ο δημιουργός της Κωμωδίας περιγράφει στο ίδιο κείμενο με γλαφυρότητα την εναρμόνιση του «ιδίου» προς το «έτερον»: «αν και, λοιπόν, για τη δική μου τέρψη και για τη γαλήνη των δικών μου αισθήσεων, δεν υπάρχει ομορφότερος τόπος από τη Φλωρεντία, ωστόσο (…) έχω πειστεί και τώρα με βεβαιότητα υποστηρίζω ότι υπάρχουν πολλές επαρχίες και πολιτείες ευγενέστερες και ωραιότερες από την Τοσκάνη και τη Φλωρεντία, στην οποία γεννήθηκα και της είμαι πολίτης».
Οι επισημάνσεις αφιερώνονται σε όλους όσοι σε διαφορετικά σημεία του φάσματος κατά της διεθνοποίησης του Κόσμου αντιλέγουν ανεπιφύλακτα σ’ αυτήν: και σ’ εκείνους που θεωρούν ότι η παγκοσμιοποίηση τείνει να ισοπεδώσει τις εθνικές ιδιαιτερότητες και στους άλλους που υπερθεματίζουν πως η επιστροφή στα εθνικά όρια, στη συντήρηση της παράδοσης, στην εσωστρέφεια, στη γλωσσική απομόνωση και στην οπισθοδρόμηση είναι η μόνη λυσιτελής απόκριση στην πρόκληση ενός ενιαίου οικουμενικού χώρου.

Βέβαια, η έννοια της αγοραίας παγκοσμιοποίησης και της θεσμοποίησης του ανταγωνισμού ως του μοναδικού δρόμου προς την ανάπτυξη, την ευημερία και τη δικαιοσύνη σ’ όλη τη γη είναι κυνική: έχει αφετηρία στην επιθυμία να εξασφαλίσει τα προνόμια των μακαρίων στις λίγες ανεπτυγμένες χώρες απέναντι στα στοιχειώδη αιτήματα επιβίωσης, ισότητας και αξιοπρέπειας των δισεκατομμυρίων κολασμένων των πέντε ηπείρων.

Όμως, αυτή η ενιαία αγορά της ανισότητας, της επιβολής και της εξαθλίωσης δεν έχει καμία νοηματική, ιστορική και ηθική σχέση με την ανάγκη συνεργασίας και φιλίας μεταξύ όλων των λαών με ειλικρίνεια και καλοπιστία. Με την αξιοποίηση της αύξουσας επικοινωνίας και την καλλιέργεια ενός πνεύματος οικουμενικής οικειότητας, κατανόησης και αλληλεγγύης. Με το σεβασμό των ιδιαιτεροτήτων σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο. Με την υπέρβαση των χωριστικών αντιλήψεων και των πρακτικών αποκλεισμού και απομονωτισμού. Με την ελπίδα της αυριανής αυτοδιευθυνόμενης κοινότητας όλων των ανθρώπων, που θα εγγυάται την αρμονία στους κόλπους της και το σεβασμό στο περιβάλλον, στη γη και στη θάλασσα, στη φυσική λειτουργία τους, ως της κοινής μας πολύμορφης και πολύτροπης πατρίδας.

Χριστόφορος Αγγελόπουλος, Τα Νέα



Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου σε 80 – 100 λέξεις. ( 25 μ)

Β 1. Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί ο αρθρογράφος στο κείμενο;
( 10 μ)

2. Ποιες τεχνικές πειθούς χρησιμοποιεί ο συντάκτης του κειμένου;
Να αναφέρετε από ένα παράδειγμα.
( 10 μ)

3. Οι τέσσερις τελευταίες περίοδοι του επιλόγου ( «Με την αξιοποίηση
… πολύτροπης πατρίδας») παρουσιάζουν κάποια συντακτική ιδιο-
μορφία. Αφού την επισημάνετε, να αιτιολογήσετε την επιλογή του
συντάκτη.
( 10 μ)

4. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
αντιπαρατίθεται, συνθέτουν, τέρψη, βεβαιότητα, υπερθεματίζουν,
λυσιτελής, κυνική.
( 5 μ)


Γ. Σε μία εφημερίδα «φιλοξενούνται» απόψεις αναγνωστών για την παγκοσμιοποίηση. Αποφασίζετε να συμμετάσχετε κι εσείς στο διάλογο αυτόν εκθέτοντας τον προβληματισμό σας σχετικά με το αν η παγκοσμιοποίηση ή οι πυλώνες της, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπηρετούν την αρχή της ισότητας, του αλληλοσεβασμού, της συνεργασίας, της κατανόησης και της παγκόσμιας ειρήνης.
( 500 – 600 λέξεις)


Επιμέλεια: Κουφονικόλας Κώστας