Ποιά είναι τα περιζήτητα τμήματα και γιατί επιλέγονται απο τους μαθητές.

Από την προσεκτική μελέτη των στοιχείων για τις προτιμήσεις των υποψηφίων του 2009 προκύπτουν ορισμένα βασικά συμπεράσματα:
Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας και η προσδοκία της γρήγορης επαγγελματικής αποκατάστασης καθορίζουν τις επιλογές των υποψηφίων. Σε μια περίοδο που στιγματίζεται από την εργασιακή ανασφάλεια και την ανεργία, το δόγμα «γρήγορη και σίγουρη δουλειά στο Δημόσιο» καθορίζει τις επιλογές σπουδών και τις επαγγελματικές προτιμήσεις των νέων.
Δάσκαλοι, αστυνομικοί και στρατιωτικοί, κυρίως, αλλά και καθηγητές για το Δημόσιο, δικηγόροι και γιατροί σύμφωνα με την παράδοση, αλλά και μηχανικοί και οικονομολόγοι για τον ιδιωτικό τομέα θέλουν να σπουδάσουν στη συντριπτική τους πλειονότητα οι υποψήφιοι.


Το υψηλό κόστος σπουδών, το πανάκριβο πτυχίο για τους «μετανάστες» φοιτητές αναγορεύει σε σημαντικό κριτήριο επιλογής τον τόπο σπουδών. Αν αναλογιστεί κανείς ότι κατά μέσο όρο τα έξοδα μιας οικογένειας που έχει ένα παιδί που σπουδάζει ξεπερνούν και τα 10.000 ευρώ τον χρόνο, τότε μπορεί να κατανοήσει γιατί προτιμάται ευκολότερα ένα τμήμα «μεσαίας» ή ακόμα και «χαμηλής» ζήτησης στην Αθήνα, κατά κύριο λόγο, και στη Θεσσαλονίκη, παρά ένα «περιζήτητο» και υψηλόβαθμο τμήμα στις επαρχιακές πόλεις. Από φέτος αυτό το φαινόμενο θα πάρει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις λόγω της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα να μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των πρώτων προτιμήσεων ακόμα και περιζήτητων τμημάτων της επαρχίας.

Πολλά κριτήρια
Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις αξίζει να τονιστεί από την αρχή ότι η συγκέντρωση των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων στο ένα ή στο άλλο τμήμα ή η απροθυμία τους να δηλώσουν κάποια τμήματα δεν αποτελούν μορφή αξιολόγησης του αντικειμένου σπουδών και της ευρύτερης κοινωνικής σημασίας κάθε τμήματος. Και αυτό γιατί έχει διαπιστωθεί ότι οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές, και συνεπώς οι πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων, διαμορφώνονται στο πλαίσιο ενός πολυκριτηριακού συστήματος: γεωγραφικός χώρος (τόπος κατοικίας, έδρα κάθε τμήματος), τμήμα και αντικείμενο σπουδών, βάση εισαγωγής, κοινωνικά-ατομικά χαρακτηριστικά, τάσεις στην αγορά εργασίας κ.ά.

Παιδαγωγικά-νομικά παραμένουν στην κορυφή των επιλογών
Η ίδρυση νέων τμημάτων τα τελευταία χρόνια έχει συμβάλει σε μια εντυπωσιακή αριθμητικά ανάπτυξη του δικτύου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε κάθε περιφέρεια της χώρας.
Οι υποψήφιοι μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε 521 τμήματα που βρίσκονται σε 63 πόλεις. Όμως, μια απλή ματιά
στα μηχανογραφικά του 2009 αποκαλύπτει ότι σχεδόν οι μισοί υποψήφιοι έχουν δηλώσει στις πρώτες προτιμήσεις τους μόνο 4-5 δεκάδες τμημάτων στο σύνολο των 521!

Οριακές ανακατατάξεις
Συγκεκριμένα: στις προτιμήσεις των υποψηφίων, όπως αποτυπώνονται στα μηχανογραφικά δελτία του 2009, δεν υπάρχουν μεγάλες αλλαγές σε σύγκριση με το 2008.

Τα παιδαγωγικά τμήματα Θεσσαλονίκης και Αθήνας εξακολουθούν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά να παραμένουν τα δημοφιλέστερα, ευρισκόμενα στην 1η και 2η θέση, εμφανίζοντας αισθητή πτώση στις πρώτες προτιμήσεις (-353 και -140 αντίστοιχα).

Η Νομική Αθήνας, παρουσιάζοντας σταθερότητα ως προς τον αριθμό των πρώτων προτιμήσεων, εδραιώθηκε στην 3η θέση, αν και έχασε 194 πρώτες προτιμήσεις.

Η Σχολή Αξιωματικών ΕΛ.ΑΣ. ανέβηκε από την 6η στην 4η θέση με σημαντική αύξηση κατά 335 πρώτες προτιμήσεις. Η Σχολή Αστυφυλάκων μετά την περσινή κάμψη, όπου έχασε περίπου το 1/3 των πρώτων προτιμήσεων, βρέθηκε στην 5η θέση, ενώ τρία χρόνια πριν βρισκόταν στην 3η. Στην 7η θέση με λιγότερες προτιμήσεις το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ, που το 2005 αλλά και τις προηγούμενες χρονιές ήταν το κορυφαίο τμήμα στις καρδιές των υποψηφίων.

Σταθερά ψηλά το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ, που βρέθηκε στην 6η θέση, ενώ το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής κατέβηκε από την 6η θέση στην 9η, ενώ δύο χρόνια πριν ήταν στη 15η. Αντίστροφη ήταν η πορεία του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας (Αθήνας), που από τις πρώτες θέσεις βρέθηκε στην 45η!

Σταθερότητα παρουσιάζουν τα τμήματα Ιατρικής Αθήνας και Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, που συμπληρώνουν την πρώτη 10άδα. Ενισχυμένα ψηλότερα στην 11η θέση με τον ίδιο αριθμό προτιμήσεων με τη Νομική Θεσσαλονίκης βρέθηκε η Φιλολογία της Αθήνας. Σταθερά στη 15η θέση, από την 20ή που ήταν πριν από δύο χρόνια, το Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας, ενώ πρώτο ΤΕΙ είναι το Τμήμα Λογιστικής Πειραιά, που εμφανίζεται στην 25η θέση. Σε ανοδική τροχιά τα τμήματα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνας, Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Θεσσαλονίκης Εκπαίδευσης και Προσχολικής Αγωγής Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Στα αζήτητα
Στον αντίποδα υπάρχουν δεκάδες τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ, απ όπου εισάγονται κατά συντριπτική πλειονότητα υποψήφιοι που δεν τα έχουν επιλέξει στις πρώτες τους προτιμήσεις. Μια ματιά στα τμήματα που λόγω της βάσης του «10» κινδυνεύουν να κλείσουν, εξαιτίας έλλειψης σπουδαστών, φανερώνει ότι αυτά αποτελούν το 20-25% του συνόλου των τμημάτων ΤΕΙ. Πρόκειται για τμήματα που έχουν αφεθεί χωρίς χρηματοδότηση, υποδομές και προσωπικό. Συνολικά 53 τμήματα είχαν μονοψήφιο αριθμό πρώτων προτιμήσεων.

Τα «παραδοσιακά» πτυχία μαγνητίζουν 4 στους 10 υποψηφίους
Το βασικότερο συμπέρασμα είναι ότι η πλειονότητα των υποψηφίων -περισσότεροι από 4 στους 10- συνωστίζεται για μία θέση σε τμήματα που υπόσχονται γρήγορη και σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση, σε τμήματα, κυρίως των ΑΕΙ του λεκανοπεδίου αλλά και της Θεσσαλονίκης, σε τμήματα γενικών επιστημόνων και όχι σε τμήματα με εξειδικευμένο ή ασαφές αντικείμενο. «Παραδοσιακά» επαγγέλματα, όπως γιατροί, δικηγόροι, αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί, παρά την όποια κάμψη τους από την εισβολή των νέων τεχνολογιών, εξακολουθούν να ελκύουν τους νέους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνουν οι υποψήφιοι για τα τμήματα δασκάλων και νηπιαγωγών, πιστοποιώντας ότι η επταετία που διανύουμε είναι των παιδαγωγικών τμημάτων. Παράλληλα πολύ ψηλά βρίσκονται τα στρατιωτικά - αστυνομικά, ενώ συνεχίζεται η ανάκαμψη παραδοσιακών «καθηγητικών» σχολών.


1ο: «ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ» ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ: Ακόμα μια χρονιά τα παιδαγωγικά τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης και Αθήνας βρίσκονται στα ύψη και έχουν εδραιωθεί στις δύο πρώτες θέσεις στο γενικό σύνολο των τμημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, παρά την αισθητή φετινή τους κάμψη. Κατά 353 λιγότερες οι πρώτες προτιμήσεις για το τμήμα της Θεσσαλονίκης και 140 για αυτό της Αθήνας. Στον πίνακα με τα περιζήτητα τμήματα και μάλιστα σε καλή σειρά εμφανίζονται τα περισσότερα παιδαγωγικά τμήματα. Βέβαια, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά «εκτοξεύτηκαν» σε υψηλές θέσεις και τα τμήματα για Νηπιαγωγούς. Και αυτά λόγω της υποχρεωτικής, εδώ και δύο χρόνια, προσχολικής αγωγής. Τα τμήματα Θεσσαλονίκης και Αθήνας εμφανίζονται στις πρώτες θέσεις.

Στις ίδιες θέσεις, την 3η και την 4η αντίστοιχα, με μικρή μείωση στις πρώτες προτιμήσεις για τα Νομικά Τμήματα Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Μάλιστα το τμήμα της Αθήνας κρατά και την 3η θέση στον γενικό πίνακα, ενώ της Θεσσαλονίκης την 11η.

Εντυπωσιάζει παράλληλα η άνοδος του τμήματος Φιλολογίας Αθήνας που με 88 περισσότερες προτιμήσεις ανέβηκε στην 4η θέση του πίνακα του 1ου πεδίου και στην 12η του γενικού. Επίσης τα τμήματα Φιλολογίας Θεσσαλονίκης, Ιστορίας και Αρχαιολογίας Αθήνας και Θεσσαλονίκης, όπως και το Φιλοσοφίας- Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Αθήνας περιλαμβάνονται και σε σχετικά υψηλές θέσεις του γενικού πίνακα.

2ο: ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ: Τα τμήματα Μαθηματικών, κυρίως Αθήνας και Θεσσαλονίκης, που εμφανίζονται στην 1η και 2η θέση, αλλά και Φυσικής Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Χημείας Αθήνας συνεχίζουν την περσινή ανοδική τους πορεία και καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις. Μετά την περσινή τους υποχώρηση δείχνουν μια σταθερότητα τα τμήματα Πληροφορικής που βρίσκονται σε υψηλές θέσεις. Ωστόσο, η κάμψη είναι δεδομένη σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια ,αφού το πρώτο σε προτιμήσεις τμήμα Πληροφορικής, το Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Αθήνας, βρίσκεται μόλις στην 37η θέση του γενικού πίνακα. Τέλος, τμήματα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και συγκεκριμένα της Γεωπονικής και Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων εμφανίζονται στις πρώτες θέσεις.

3ο: ΤΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΙΤ: Στο 3ο επιστημονικό πεδίο τα Ιατρικά της Αθήνας και Θεσσαλονίκης βρίσκονται στην 1η και 2η θέση. Το τμήμα Φυσικοθεραπείας Αθήνας παρά την κάμψη των δύο τελευταίων χρόνων βρίσκεται στην τρίτη θέση. Η Φαρμακευτική Αθήνας, που από τη 12η θέση το 2006 βρέθηκε πέρυσι στην 4η και φέτος στην 5η. Ακολουθεί το τμήμα της Θεσσαλονίκης. Το τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας και Διατροφής του Χαροκοπείου εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά, όπως και η Οδοντιατρική Αθήνας. Εντυπωσιακή παρουσία των ΤΕΙ Φυσικοθεραπείας, Διατροφής και Διαιτολογίας Θεσσαλονίκης, Νοσηλευτικής και Μαιευτικής Αθήνας, Αισθητικής και Κοσμητολογίας Αθήνας και Λογοθεραπείας Πάτρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα περισσότερα από αυτά τα τμήματα συμπεριλαμβάνονται στον γενικό πίνακα με τα περιζήτητα τμήματα ξεπερνώντας δεκάδες ΑΕΙ μεσαίας και υψηλόβαθμης ζώνης. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι περίπου 1 στους 2 υποψηφίους του πεδίου δηλώνει ως πρώτη προτίμηση κάποιο από τα «πολύφερνα» ΤΕΙ.

4ο: ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΑ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΑ: Δεν υπήρξαν δραματικές διαφοροποιήσεις με εξαίρεση την κάμψη των ΤΕΙ. Στις πρώτες τρεις θέσεις βρίσκονται τμήματα του ΕΜΠ. Το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών που πήρε την πρωτιά από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών και το τμήμα Αρχιτεκτόνων. Ακολουθούν τα τμήματα Μηχανικών Η/Υ Θεσσαλονίκης και Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ. Εντυπωσιακή η παρουσία στην πρώτη οκτάδα του ΤΕΙ Μηχανολογίας Πειραιά και στη συνέχεια πολλών άλλων ΤΕΙ: Πληροφορικής Αθήνας και Θεσσαλονίκης, Πολιτικών Δομικών Έργων Πειραιά, Ηλεκτρολογίας Πειραιά και Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων Αθήνας. Παρεμβάλλονται το τμήμα Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ και Μηχανολόγων Μηχανικών Θεσσαλονίκης.

5ο: ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΙΣ: Τα οικονομικά τμήματα και τα τμήματα Λογιστικής, ιδιαίτερα του Λεκανοπεδίου και της Θεσσαλονίκης είναι ελκυστικά, αφού αφήνουν υποσχέσεις. Τα τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Αθήνας βρίσκεται με μεγάλη διαφορά στην πρώτη θέση παρά τη μεγάλη μείωση. Ακολουθεί, όπως και πέρυσι, το τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Αθήνας. Υποχωρεί το ΤΕΙ Λογιστικής στην 4η θέση μετά το τμήμα Οικονομικής Επιστήμης Αθήνας. Αισθητή και η υποχώρηση του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Θεσσαλονίκης στην 5η θέση. Το τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας Αθήνας συνεχίζει την ξέφρενη πτωτική του πορεία. Στην 7η θέση με μείον 181 πρώτες προτιμήσεις.